पार्श्वभूमी :
कल्पना सरोज यांचा जन्म एका दलित कुटुंबात झाला. वयाच्या अवघ्या १२ व्या वर्षी त्यांचे लग्न लावून देण्यात आले आणि त्या मुंबईतील एका झोपडपट्टीत सासरी राहू लागल्या. तिथे त्यांच्यावर प्रचंड शारीरिक व मानसिक अत्याचार झाले. वडिलांनी त्यांची तिथून सुटका केली आणि घरी परत आणले, पण समाजाकडून होणाऱ्या अपमानामुळे आणि टोमण्यांमुळे त्यांनी एकदा आत्महत्येचा प्रयत्नही केला होता.
आयुष्यातली कलाटणी :
वयाच्या १६ व्या वर्षी त्या पुन्हा मुंबईला आल्या आणि आपले आयुष्य नव्याने सुरू करण्याचा निश्चय केला. त्यांनी एका गारमेंट फॅक्टरीत दिवसाला फक्त २ रुपये पगारावर काम करण्यास सुरुवात केली. पै-पै साठवून त्यांनी एक छोटा टेलरिंग व्यवसाय आणि नंतर फर्निचरचे दुकान सुरू केले.
यश :
त्यांची बुडणाऱ्या व्यवसायांना पुन्हा उभे करण्याची ख्याती पसरली. २००१ मध्ये त्यांनी ‘कमानी ट्यूब्स’ ही कंपनी विकत घेतली. ही कंपनी प्रचंड कर्जात बुडालेली होती आणि ५६६ कामगारांचे पगार थकलेले होते. सर्वांनी त्यांना हा निर्णय आत्मघातकी असल्याचे सांगितले. पण कल्पना यांनी हार मानली नाही. त्यांनी कंपनीचे कर्ज फेडले, फॅक्टरीचे आधुनिकीकरण केले आणि तोट्यातील कंपनीला नफ्यात आणले. आज त्यांची संपत्ती ११२ दशलक्ष डॉलर्सपेक्षा (सुमारे ९०० कोटी रुपये) जास्त आहे आणि त्यांना भारत सरकारने ‘पद्मश्री’ पुरस्काराने सन्मानित केले आहे.
धडा:
तुमचा भूतकाळ तुमचे भविष्य ठरवत नाही. तुमची जिद्द आणि चिकाटी हीच तुमची खरी संपत्ती आहे.
~ स्वयंसिद्धा फाउंडेशन, मुंबई
www.swayamsiddhafoundation.org
